Jonge mantelzorger Liedewij: 'Ik kwam er pas een jaar geleden achter dat ik mantelzorger ben'

De moeder van Liedewij Luyken is al zeven jaar chronisch ziek. Ze heeft ‘pulmonale hypertensie’, een longziekte met daarbij een hartafwijking. Lidewij is nu 25 jaar, maar kwam er pas een jaar geleden achter dat ze mantelzorger is. “Voor mijn studie deed ik een onderzoek waarbij het ook over mantelzorger ging. Pas toen besefte ik dat ik een jonge mantelzorger ben.”

Emotionele en praktische steun

De ouders van Lidewij zijn gescheiden. Sinds dat haar moeder ziek is, deelt haar moeder haar zorgen met Lidewij. “We praten veel met elkaar. Ik zorg vooral voor mentale steun, ook dan ben je mantelzorger.” De twee oudere broers helpen hun moeder vooral bij praktische zaken: zij zorgen voor de financiële en bijvoorbeeld bij klusjes die gedaan moeten worden.

Weinig begrip op school

Vanuit school kreeg Lidewij altijd weinig steun. “Op school wisten ze wat er thuis speelde. Toch kreeg ik weinig begrip voor mijn situatie en afwezigheid. Dat is jammer, want ik vind het zelf enorm belangrijk om begrip en erkenning te krijgen van decanen, leraren of van mijn eigen vrienden. Die erkenning is er soms nog te weinig. Ik zou willen dat er meer naar me omgekeken wordt en dat ik weet waar ik mijn verhaal kwijt kan.”

Steun van vrienden

Lidewij heeft vrienden die al vanaf het begin afweten van de situatie. “Van hen heb ik altijd steun gekregen, dat is heel fijn. Wel heb ik het idee dat ze niet altijd inzien hoe ernstig de situatie wel niet is. Ook vind ik het niet altijd fijn om haar situatie weer opnieuw te moeten uitleggen.” Nieuwe mensen vertelt ze niet zo snel wat er thuis speelt. “Soms ben ik mentaal ook echt moe, dan zeg ik afspraken af omdat ik voor mezelf rust moet vinden.”

Veranderd

De ziekte van haar moeder heeft Lidewij veranderd. “Vanaf het moment dat ze ziek werd ging ik ineens beter presteren op school, ik voelde me verantwoordelijk. Ik weet zeker dat ik er een beter mens van ben geworden.” Maar tegelijkertijd maakt Lidewij zich sindsdien vaker zorgen. “Nu bijvoorbeeld met corona moet ik veel nadenken bij wat ik doe en wie ik zie. Ik wil natuurlijk mijn moeder niet besmetten. Gelukkig kunnen we hier binnen ons gezin goed over praten.”

Naar het buitenland

Ook met haar beste vriendin heeft Lidewij regelmatig gesprekken over haar moeder, over de dood of mantelzorger zijn. “Ik ben een jaar naar Nieuw-Zeeland geweest, omdat ik daar graag heen wilde. Vooraf werd er aan me gevraagd wat ik zou doen als er iets met m’n moeder zou gebeuren. Toen dacht ik er heel nuchter over: binnen 32 uur zou ik weer terug kunnen zijn. Eenmaal in Nieuw-Zeeland kreeg ik te horen dat mijn moeder waarschijnlijk een hartoperatie zou krijgen. Op dat moment realiseerde ik me pas hoe ver ik van huis weg was. er zijn vaak kansen op school om naar het buitenland te gaan. Maar mijn moeder vond dit geen fijne gedachte en dus blijf ik in Nederland. Als mijn moeder niet ziek was geweest, was ik waarschijnlijk veel vaker in het buitenland geweest. Ik vind het niet heel erg, want ik zie overal kansen.”

Leren van anderen

Lidewij zou lotgenotencontact erg fijn vinden. “Vooral omdat je van elkaar kunt leren. Ik vind het prettig om van anderen te horen hoe zij omgaan met bepaalde zaken in hun situatie. Wanneer ik andere jonge mantelzorgers spreek, krijg ik het gevoel dat ik er niet alleen voor sta. Ik merk dat ik erkenning nodig heb. Ook vind ik het belangrijk dat mensen zich meer bewust worden van mantelzorgers. Ik ben blij dat er steeds meer aandacht voor komt, maar het kan nog meer. Op school zou het bijvoorbeeld fijn zijn als er eens in de zoveel tijd iemand is waar je als jonge mantelzorger advies aan kunt vragen.”

Voor andere jonge mantelzorgers heeft Lidewij nog een belangrijke boodschap: “Praat over je situatie. Het is heel belangrijk dat andere je situatie begrijpen en erkennen. Maar als je er niet over praat, kun je ook geen begrip verwachten. Dus praat met elkaar!”